Ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Νομού Αχαϊας φιλοξενεί την συνεδρίαση του Συντονιστικού Οργάνου του Πανελλήνιου Συλλόγου Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ), όπου θα παραστούν οι πρόεδροι των αρχιτεκτονικών συλλόγων της χώρας να συζητήσουν θέματα που αφορούν τον κλάδο των αρχιτεκτόνων. Ανοικτή εκδήλωση σε Αρχιτέκτονες Θέματα ΗΔ: Καταστατικό και επαγγελματικά δικαιώματα.
Θα ακολουθήσει την Κυριακη ξενάγηση στον Αρχαιολογικό χώρο της Βούντενης.
Σύντομη παρουσίαση θέσεων ΣΑΝΑ για τα θέματα της ΗΔ του Συντονιστικού της 17-9-2016 στην Πάτρα
Α. ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ
Τα όργανα λήψεως αποφάσεων του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ είναι :
- η Γενική Συνέλευση (αντιπροσωπεία), η οποία αποτελείται από 165 εκλεγμένους συναδέλφους από όλη την χώρα και συνεδριάζει μία φορά ανά έτος με δικό της προεδρείο,
- το Συντονιστικό όργανο που αποτελείται από τους προέδρους ή άλλον εκπρόσωπο των συλλόγων και των τμημάτων και συνεδριάζει ανά τρίμηνο χωρίς συγκεκριμένο προεδρείο
- το ΔΣ του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ το οποίο συνεδριάζει ανά εβδομάδα με το εκλεγμένο προεδρείο
- Οι αρχιτέκτονες της χώρας είναι μέλη Ανεξάρτητων Συλλόγων των νομών τους, άλλοι είναι μέλη τμημάτων του ΣΑΔΑΣ των νομών τους και κάποιοι από όλους αυτούς είναι μέλη του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ και φυσικά κάποιοι δεν είναι σε κανένα συλλογικό όργανο του επαγγέλματός τους.
Θεωρούμε ότι υπάρχει δυσλειτουργικότητα μεταξύ των παραπάνω διαφορετικών οργάνων, η οποία προέρχεται από το γεγονός της αλλαγής των σημερινών δεδομένων στην κοινωνία, το επάγγελμα και την οικονομία σε σχέση με το παρελθόν που θεσμοθετήθηκαν και λειτούργησαν τα παραπάνω όργανα. Θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε τα δεδομένα και φυσικά δεν αναφερόμαστε μεμονωμένα σε πρόσωπα συναδέλφων που συμμετέχουν στα διάφορα όργανα και θεωρούμε έτσι και αλλιώς δεδομένο ότι οι συμμετέχοντες μέσα στις σημερινές δύσκολες συνθήκες προσπαθούν να κάνουν ότι καλύτερο μπορούν.
Για το 1. Η αντιπροσωπεία αδυνατεί να συγκεντρώσει τα μέλη της στις γενικές συνελεύσεις, ειδικά από αυτά που προέρχονται από μακρινές περιοχές. Οι λόγοι είναι οικονομικοί κυρίως (παλιότερα ο ΣΑΔΑΣ είχε την δυνατότητα της χρηματοδότησης των εξόδων κίνησης), αλλά και υπερβολική απόσταση (τόσο χιλιομετρική όσο και επικοινωνιακή) μεταξύ των κέντρων αποφάσεων και των μελών της αντιπροσωπείας. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να παρίστανται σχεδόν αποκλειστικά μέλη του τμήματος Αττικής, λόγω ευκολότερης πρόσβασης και να διαστρεβλώνεται η ουσία της εκπροσώπησης των αρχιτεκτόνων της χώρας. Επίσης συχνά λόγω της απουσίας των μελών, γίνονται συνελεύσεις με μειωμένο αριθμό συναδέλφων και ενώ υπάρχει τυπική απαρτία δεν είναι δυνατόν να υπάρξει ουσιαστική πλειοψηφία (παρόντες μόνο 60-65 ή και λιγότεροι) και λήψη απόφασης για σπουδαία και επείγοντα θέματα του κλάδου. (π.χ. επαγγελματικά δικαιώματα). Το όργανο έχει γίνει δυσκίνητο και δεν είναι πλέον επί της ουσίας αντιπροσωπευτικό των συναδέλφων όλης της χώρας παρά μόνο στα χαρτιά. Ορθά εκπροσωπούνται οι πολιτικές παρατάξεις αρχιτεκτόνων της χώρας.
Για το 2. Το συντονιστικό λόγω μειωμένου αριθμού συμμετεχόντων (23 σύλλογοι και 12 τμήματα σύνολον 35) συγκεντρώνει ευκολότερα μια λειψή έστω απαρτία και λειτουργεί συνδέοντας την περιφέρεια με το κέντρο λόγω και της μετακινούμενης ανά την χώρα έδρας της συνεδρίασης του. Παρ΄ όλα αυτά οι αποφάσεις του δεν είναι δεσμευτικές για τον ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ και λειτουργούν περισσότερο ως συμβουλευτικές εισηγήσεις προς το ΔΣ. Η κοινωνική του διάσταση (επαφή μεταξύ συναδέλφων όλης της χώρας) είναι σημαντική, γιατί φέρνει σε ανταλλαγή απόψεων για το ίδιο θέμα (π.χ. λειτουργία πολεοδομίας κλπ.) διαφορετικές περιοχές της χώρας με αποτέλεσμα να υπάρχει κάποιος συντονισμός. Η αδυναμία του να παίρνει αποφάσεις είναι σημαντική. Δεν υπάρχει πολιτική παρατάξεων σε αυτό το όργανο και αυτό λειτουργεί μερικές φορές εποικοδομητικά.
Για το 3.Το ΔΣ του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ ενώ πασχίζει να λειτουργήσει ουσιαστικά και το καταφέρνει τις περισσότερες φορές, εγκλωβίζεται μερικές φορές μέσα από την παραταξιακή του σύσταση με αποτέλεσμα να υπάρχει ακινησία επί σοβαρών θεμάτων. Είναι το καλύτερα λειτουργών μαζικό όργανο των αρχιτεκτόνων που επιτυγχάνεται με πολύ εθελοντική προσωπική δουλειά. Προς εξέταση ο αριθμός των μελών του, αν είναι λειτουργικός.
Κατ΄ αρχάς να επισημάνουμε ότι ένα νέο μοντέλο μαζικοποίησης και λήψης αποφάσεων των αρχιτεκτόνων δεν θα είναι κάτι εύκολο. Μάλλον θα πρέπει να είναι κάτι καινοτόμο.
Από τα παραπάνω τρία σημεία συμπεραίνουμε ότι απαιτείται η δημιουργία ενός πιο ευέλικτου μαζικού οργάνου συνέλευσης των συναδέλφων όλης της χώρας. Πιθανόν κάτι ενδιάμεσο μεταξύ Αντιπροσωπείας και συντονιστικού. Το όργανο αυτό θα λειτουργεί ως ομοσπονδία των συλλόγων και των τμημάτων (παρακάτω πρόταση γι΄αυτό). Σημαντικό στοιχείο είναι η εκπροσώπηση των πολιτικών σχηματισμών τόσο της πλειοψηφίας όσο και της μειοψηφίας. Θα συνεδριάζει κάθε δύο-τρείς μήνες με την χρήση μέσων τηλεδιάσκεψης. Τα μέλη θα βρίσκονται στα γραφεία του συλλόγου σε κάθε νομό ή θα συγκεντρώνονται σε κάποια αίθουσα ανά δυο-τρεις νομούς, ώστε να απαιτούνται μεγάλα έξοδα μετακίνησης. Επίσης η συχνή διάσκεψη θα λειτουργεί και ως συνδετικός κρίκος, ώστε να μαζεύονται ευκολότερα οι συνάδελφοι . Δηλαδή τα θέματα θα προωθούνται σε ορατό μελλοντικό διάστημα π.χ. ενός διμήνου και όχι ενός έτους, οπότε θα είναι επίκαιρα τα θέματα και θα προκαλούν περισσότερο ενδιαφέρον. Είναι προς συζήτηση ο αριθμός των εκπροσώπων και ο τρόπος με τον οποίο θα εκλέγονται.
Θεωρούμε ότι είναι λειτουργικότερο η ύπαρξη ανεξάρτητων συλλόγων ανά νομό , ή ανά δύο-τρείς νομούς με δικό τους ΔΣ (παραταξιακό ή ενιαίο ψηφοδέλτιο), ώστε να απεγκλωβιστεί ο ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ από τα τμήματα του και να μετατραπεί σε ομοσπονδιακό όργανο τροποποιώντας το καταστατικό του ή δημιουργώντας ένα νέο καταστατικό μεταβιβάζοντας την ακίνητη περιουσία του στο νέο όργανο.
Με αυτόν τον τρόπο θα λειτουργούσε αμεσότερα η διαδικασία λήψης αποφάσεων και θα υπήρχε αντικειμενικότερη εκπροσώπηση. Όλα τα παραπάνω είναι σκέψεις για να συμβάλλουν στον διάλογο για τα καταστατικά θέματα του ΣΑΔΑΣ.
Β. ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΔΙΜΑΙΩΜΑΤΑ
Το επάγγελμα του αρχιτέκτονα στην Ελλάδα έχει περιέλθει σε μία δύσκολη θέση λόγω των οικονομικών προβλημάτων των ιδιοκτητών και τραπεζών. Επίσης έχει πολλόύς συναδέλφους που είναι άνεργοι, ιδιαίτερα νέοι και παρ όλα αυτά συνεχίζεται η εισαγωγή στις αρχιτεκτονικές σχολές με ρυθμούς πλήρους οικοδομικής δραστηριότητας! Και μάλιστα δημιουργούνται νέες σχολές; Αρχιτεκτονικής. Οι νέες σχολές δεν μας βρίσκουν αντίθετους εφ΄ όσον δημιουργούνται 6-7 πολυεπιστημονικά ακαδημαϊκά κέντρα στην χώρα και θα συγκεντρωθούν σε αυτά όλα τα διάσπαρτα τμήματα. Αντίθετους μας βρίσκει ο αριθμός των εισακτέων στις αρχιτεκτονικές σχολές. Ούτε οι καθηγητές αρκούν, ούτε τα προγράμματα εκπαίδευσης καλύπτουν τέτοιους αριθμούς εισακτέων και φυσικά η αγορά δεν μπορεί να απορροφήσει τους νέους αρχιτέκτονες, με αποτέλεσμα κάποιοι να προχωρούν σε αλλαγή της ειδικότητας τους με αμφίβολο μέλλον αλλά και πολλά έξοδα, κάποιοι να μετακινούνται σο εξωτερικό και να χάνεται «η φρέσκια ιδέα» στον κλάδο και κάποιοι να ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας.
Τα επαγγελματικά δικαιώματα του κλάδου μας απορρέουν από το γνωστικό μας αντικείμενο που διδαχθήκαμε στα πανεπιστήμια που επισκεφθήκαμε. Είναι σαφές για εμάς, ότι κάθε κλάδος μηχανικών πρέπει να ασκεί ως επάγγελμα αυτό το οποίο διδάχθηκε και όχι οτιδήποτε άλλο.
Τίθεται ίσως ένα ερώτημα, επειδή οι οικοδομές ξεκινούν από πολύ μικρές και καταλήγουν σε πολύ μεγάλες , αν στις πολύ μικρές π.χ. μέχρι 20 τμ (αποθήκη, προσθήκη κουζίνας κλπ.) μπορούν να εκδίδονται άδειες δόμησης έχοντας ως μελετητή αρχιτεκτονικών συνάδελφο μηχανικό από συναφείς κλάδους (πολ.μηχ.), ώστε να διευκολύνεται το κοινωνικό σύνολο και ιδιαίτερα των ασθενέστερων κοινωνικών ομάδων.
Θεωρούμε σημαντικό την διεκδίκηση επίσημα και δεσμευτικά ύπαρξης ενός κώδικα αμοιβών μηχανικών (υπάρχει στα ευρωπαϊκά κράτη) και όχι ελάχιστες αμοιβές , ώστε να μην διαταράξουμε την ελεύθερη αγορά! Οι αμοιβές θα βασίζονται σε ένα και μοναδικό πραγματικό προϋπολογισμό με τιμές αγοράς, ο οποίος θα αναθεωρείται κάθε έτος ανάλογα με τον πληθωρισμό και θα ισχύει φυσικά για όλους τους υπολογισμούς π.χ ΙΚΑ, Τράπεζες, εκτιμήσεις αξιών κλπ.
Η δημιουργία υποχρεωτικών ομάδων μέσω σύμπραξης απαρτιζόμενες από μηχανικούς όλων των κλάδων (τοπ., αρχ. πολ., μηχ.) προκειμένου να αναληφθεί μία μελέτη δεν μας βρίσκει σύμφωνους, γιατί δεν αφήνει το περιθώριο της ευελιξίας και των διαφορετικών συνεργασιών.
Η υποχρεωτική θεσμοθέτηση πρακτικής άσκησης π.χ. 6 μηνών κατά την διάρκεια σπουδών είναι προς συζήτηση καθότι έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Η συμμετοχή των φοιτητών στην αγορά μέσω πρακτικής άσκησης , οπωσδήποτε αυξάνει τις γνώσεις τους και τους φέρνει κοντά στο μελλοντικό τους επάγγελμα, ενώ οι αρχιτέκτονες που τους προσλαμβάνουν δέχονται μια ανανέωση και έναν αρχιτεκτονικό διάλογο που προέρχεται και πάλι μέσα από την θεωρητική γνώση, όπως την είχαν γνωρίσει παλιότερα . Σημαντικό στοιχείο αποτελεί να είναι αμειβόμενη αυτή η εργασία.