Το γεγονός ότι η 5η πανελλήνια έκθεση αρχιτεκτονικού έργου παρουσιάζεται τη χρονιά, όπου η πόλη της Πάτρας είναι πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης οδήγησε το Σύλλογο Αρχιτεκτόνων Νομού Αχαΐας (ΣΑΝΑ) να επιλέξει τον πολιτισμό, ως βασικό άξονα γύρω από τον οποίο στρέφεται η έκθεση. Ποιά όμως μπορεί να είναι η πολιτιστική διάσταση της αρχιτεκτονικής σήμερα; Ρητορικό ερώτημα για τους περισσότερους, αφού η αρχιτεκτονική είναι αναπόσπαστο κομμάτι του σύγχρονου πολιτισμού. Μιλώντας για αρχιτεκτονική μιλάμε για ένα κομμάτι του πολιτισμού μας και παράγοντας αρχιτεκτονική παράγουμε πολιτισμό. Η αρχιτεκτονική με άλλα λόγια δεν μπορεί παρά να είναι πολιτισμός. Προσπερνώντας όμως τις παραπάνω αυτονόητες θέσεις, οι οποίες μπορούν εύκολα να γίνουν γενικές και αόριστες, η έκθεση επιθυμεί να επαναφέρει κάποια ερωτήματα γύρω από αυτήν τη σύνθετη και πολυεπίπεδη σχέση αρχιτεκτονικής και πολιτισμού.

Δύο ήταν τα δεδομένα, τα οποία συνέβαλλαν στο να αποκτήσει το θέμα της έκθεσης μία ορισμένη διατύπωση και να στραφούν τα όποια ερωτήματα προς τη διερεύνηση συγκεκριμένων σχέσεων. Το πρώτο δεδομένο ήταν ο γενικός χαρακτήρας της έκθεσης. Μιλάμε για μία ανοιχτή έκθεση, για μία διαδικασία όπου μπορεί να συμμετέχει ο καθένας χωρίς περιορισμούς στο θέμα, το είδος, το βαθμό υλοποίησης του έργου, ή τη θέση, την ιδιότητα, ή την εμπειρία του αρχιτέκτονα. Πρόκειται για μία έκθεση, που παρουσιάζει έργα, τα οποία προέρχονται από όλη την Ελλάδα ακόμα και έργα που παράγονται εκτός Ελλάδας από Έλληνες αρχιτέκτονες, ή φοιτητές αρχιτεκτονικής. Η κριτική επιτροπή αποτελούμενη από τους Α. Τομπάζη, Η. Κωνσταντόπουλο και Α. Κούρκουλα είχε το δύσκολο έργο να επιλέξει μεταξύ 348 μελετών γεγονός που αποδεικνύει τη μαζικότητα της συμμετοχής. Το δεύτερο δεδομένο ήταν το γεγονός ότι η έκθεση διοργανώνεται από ένα συλλογικό όργανο, όπως είναι ο ΣΑΝΑ. Στο πλαίσιο ενός συλλόγου δε θα είχε νόημα ο υπερκαθορισμός των παραμέτρων της έκθεσης, αφού ρόλος ενός συλλόγου δεν είναι να προβάλλει, ή να προάγει μια μονομερή θέση, ή αισθητική, αλλά να αποτελεί ένα θεσμό, ο οποίος επιτρέπει την έκφραση πολλαπλών, παράλληλων, διαφορετικών και, ενίοτε, αντιθετικών θέσεων.

Η 5η έκθεση επομένως λειτουργεί ως ένας κατάλογος αρχιτεκτονικής, όπου μπορεί κανείς να δει ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα του αρχιτεκτονικού έργου στην Ελλάδα, την αρχιτεκτονική που παράγεται στην πράξη, προτείνεται μέσα από αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, ή σχεδιάζεται στις αρχιτεκτονικές σχολές. Και η αντιπροσωπευτικότητα του δείγματος εξασφαλίζεται μόνο με ανοιχτή και ελεύθερη συμμετοχή, παρά τα όποια ζητήματα μπορεί να προκύπτουν στη συνέχεια. Η έκθεση του ΣΑΝΑ δεν εντοπίζει σε λίγα, επιλεγμένα έργα, στο “αυτό είναι” της αρχιτεκτονικής, αλλά αποδέχεται στην ετερότητα των προτάσεων, τη συγχρονική έκφραση του διαφορετικού. Σε μια τέτοια διαδικασία δεν έχει σκοπό να αναζητήσει κανείς τη σιγουριά στο γνωστό, το κοινό και το κυρίαρχο, αλλά να αφεθεί στο παιχνίδι της διαφοράς, της αναλογίας, της αμφιβολίας, της κριτικής, του διαλόγου.

Η οργανωτική επιτροπή